Kraag

#Nul afval #Hergebruik #Modulair design #Stijven #Plooien #Naaien #Patronen (zie ‘technieken van Zaankogerland’)

Het waddeneiland Zaankogerland wordt omringd door water en heeft nog regelmatig last van overstromingen. Om deze reden wonen de mensen niet alleen in drijvende huizen maar dragen ze tevens in ‘het regenseizoen’ (lente en herfst) standaard een reddingsvest.

Het model van het reddingsvest heeft zich vertaald naar een vast onderdeel in de dracht: de Zaankoger kraag. Die is deels van symbolische betekenis: de Zaankogerlanders willen zichzelf blijvend herinneren aan de gruwelen van een vernietigende klimaatoverstroming en andere door menselijke onachtzaamheid veroorzaakte natuurrampen.

In de zomer is de kraag van gesteven katoen om de nek en schouders te beschermen tegen direct zonlicht, in de herfst is de kraag een warme ‘bont’kraag van uitgesneden modules, en in de winter heeft de kraag een ingenaaide en ‘uitklapbare’ mantel voor als het extreem koud is.

De kraag wordt gemaakt van vier rechthoekige lappen met een scherpe halve ronding op de kopse kant. Omdat de onderste lappen iets kleinere rondingen hebben valt de kraag, eenmaal in elkaar gestikt, als vanzelf in het karakteristieke reddingsvestmodel. Aan de kraag wordt achter en voor keperband bevestigd waarmee de kraag om het lichaam kan worden vastgezet.

Lentekraag
De lentekraag is een antiek reddingsvest (eind 20ste eeuw) dat ooit werd gevonden bij het grofvuil. De kraag is gemaakt van fluorescerend plastic en heeft een opblaasbare binnenkant.

Herfstkraag
Deze kraag is gemaakt van een oude spijkerbroek. De pijpen zijn vanaf het kruis van de bovenkant geknipt en in ruitvormige modules gesneden (hier met het rolmes, maar het kan ook met de lasercutter). De modules zijn daarna op het bovenste gedeelte van de broek vastgenaaid in spiraalvormige patroon zodat een ‘opstaande vacht’ ontstaat. Keperband aan de achterkant en drukknopen aan de voorkant verzekeren de kraag om het lichaam.

Winterkraag
De kraag is gemaakt van zonlicht-verkleurde katoenen gordijnen. De patroondelen zijn steviger én warmer geworden doordat een laagje dikke canvas tussen de stofdelen is gestikt. Tussen de onderkraag en de bovenkraag is aan de binnenkant een korte schoudercape gevouwen (van grijze flanel, gedecoreerd met geappliqueerde cirkels van gesjabloneerd visgraatdessin). Bij extreem koud weer kan de cape worden uitgevouwen voor extra warmte. De kraag sluit met drukknopen voor en langs de buitenrand.

Zomerkraag
De kraag is gemaakt van ongebleekte katoen. Aan de rechte stukken van het patroon is onder 30 centimeter extra stof aangeknipt, wat vervolgens weer ‘op maat’ is geplooid rondom de opening middenvoor en in de nek. Daarna is de kraag gesteven en gestreken zodat zij haar vorm behoudt en kan dienen als zonnescherm. De kraag kan niet worden gedragen als het regent (dan wordt het stijfsel zacht) maar is fijn om te dragen als draagbaar ‘zonnescherm’ in de tropische hitte.